ಬೆಂಗಳೂರು: 16ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತಿ ಸಾರವನ್ನು ಸಾರಿದ್ದ ದಾಸಶ್ರೇಷ್ಠ ಕನಕದಾಸನು ತನ್ನ ಜೀವನದ ಮೂಲಕ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ, ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಆಧಾರ ಶಿಲೆಯಾಗಿದ್ದು, ಅವರ ಜಯಂತಿಯು ವಿಶೇಷ ದಿನವಾಗಿದೆ. ಕನಕದಾಸರ ಸರಳ ಕನ್ನಡ ಕಾವ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಾನತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಹುರಿದುಂಬಿಸುವ ಕೀರ್ತನೆಗಳು, ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿ ಪರಂಪರೆಯ ಕೃತಿಗಳು ನಾಡಿನಾದ್ಯಂತ ಜನಮನ ಗೆದ್ದಿವೆ.
ಯೋಧನಿಂದ ದಾಸಶ್ರೇಷ್ಠನ ತನಕದ ಪಯಣ:
1509ರಲ್ಲಿ ತಿಮ್ಮಪ್ಪ ನಾಯಕ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಕನಕದಾಸ, ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಗಾಯಗೊಂಡು ಬದುಕುಳಿಯುವ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಯೋಧ ವೃತ್ತಿಯನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಮುನ್ನುಗ್ಗಿದರು. ಹರಿದಾಸ ಪರಂಪರೆಯ ಖ್ಯಾತ ಗುರು ವ್ಯಾಸರಾಜರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ “ಕನಕದಾಸ” ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡರು.
ಉಡುಪಿ ಮತ್ತು ದೇವರ ದರ್ಶನದ ಅಚ್ಚರಿಯ ಕತೆ:
ಉಡುಪಿಯ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶ ನಿರಾಕರಿಸಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ತಮ್ಮ ಭಕ್ತಿಗೀತೆಗಳ ಮೂಲಕ ದೇವರ ದರ್ಶನ ಪಡೆದ ಕನಕದಾಸ, ಸಮಾನತೆಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಕೀರ್ತನೆಗಳ ಮೂಲಕ ಪ್ರಚಾರಗೊಳಿಸಿದರು. “ಕನಕ ಕಿಂಡಿ” ಎಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಕಿಂಡಿಯು ದೇವಾಲಯದ ದಕ್ಷಿಣ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಗೆ ದೇವರ ದರ್ಶನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದೆ. ದೇವರು ತಿರುಗಿದ ಈ ಕಥೆಯು ಇಂದಿಗೂ ಭಕ್ತರಲ್ಲಿ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತಿದೆ.
ಕಾವ್ಯ, ಕೀರ್ತನೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಜ ಪರಿವರ್ತನೆ:
ಕನಕದಾಸರ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ “ಮೋಹನತರಂಗಿಣಿ”, “ನರಸಿಂಹ ಸ್ತೋತ್ರ”, “ರಾಮಧಾನ್ಯ ಚರಿತೆ” ಹಾಗೂ “ನಳಚರಿತೆ” ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದ್ದು, ಧಾರ್ಮಿಕ ಭಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯದ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತವೆ. ಅವರು ರಚಿಸಿದ ಕೀರ್ತನೆಗಳು ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ, ನೈತಿಕ ಜೀವನದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹೇರಳವಾಗಿ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಸುತ್ತವೆ.
ಕನಕದಾಸ ಜಯಂತಿಯ ಆಚರಣೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ:
ಕನಕದಾಸ ಜಯಂತಿಯು ಕನ್ನಡ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಅತ್ಯಮೂಲ್ಯ ಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ. ಈ ದಿನವನ್ನು ಕನ್ನಡಿಗರು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಾನತೆ, ಸಹಾನುಭೂತಿ, ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರ ಕೃತಿಗಳು ಇಂದಿಗೂ ಸಮಾನತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಸಂದೇಶವನ್ನು ತರುತ್ತಿವೆ, ಜನಮನದಲ್ಲಿ ಅಚ್ಚಳಿಯದ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿವೆ.
